ปี่

 
      ที่มา : http://www.dontrithai108.com/index.php

                ปี่ เป็นเครื่องดนตรีไทย ทำด้วยไม้จริงเช่นไม้ชิงชันหรือไม้พยุง กลึงให้เป็นรูปบานหัวบานท้าย ตรงกลางป่อง เจาะภายในให้กลวงตลอดเลา ทางหัวของปี่เป็นช่องรูเล็กส่วนทาง ปลายของปี่ ปากรูใหญ่ใช้ชันหรือวัสดุอย่างอื่นมาหล่อเสริมขึ้นอีกราวข้างละ ครึ่งซม ส่วนหัวเรียก ทวนบน ส่วนท้ายเรียก ทวนล่าง ตอนกลางของปี่ เจาะรูนิ้วสำหรับเปลี่ยนเสียงลงมาจำนวน 6 รู แต่สามารถเป่าได้เสียงตรง 24 เสียง กับเสียงควงหรือเสียงแทนอีก 8 เสียง รวมเป็น 32 เสียง รูตอนบนเจาะเรียงลงมา 4 รู เว้นระยะห่างเล็กน้อย เจาะรูล่างอีก 2 รู ตรงกลางของเลาปี่ กลึงขวั้นเป็นเกลียวคู่ไว้เป็นจำนวน 14 คู่ เพื่อความสวยงามและกันลื่นอีกด้วย ตรงทวนบนนั้นใส่ลิ้นปี่ที่ทำด้วยใบตาลซ้อนกัน 4 ชั้น ตัดให้กลมแล้วนำไปผูกติดกับท่อลมเล็กๆที่ เรียกว่า กำพวด เรียวยาวประมาณ 5 ซม. กำพวดนี้ทำด้วยทองเหลือง เงิน นาก หรือโลหะอย่างอื่นวิธีผูกเชือกเพื่อ ให้ใบตาลติดกับกำพวดนั้น ใช้วิธีผูกที่เรียกว่า ผูกตะกรุดเบ็ด ส่วนของกำพวดที่จะต้องสอดเข้าไปเลาปี่นั้นเขาใช้ถักหรือเคียน ด้วยเส้นด้าย สอดเข้าไปในเลาปี่ให้พอมิดที่พันด้ายจะทำให้เกิดความแน่นกระชับยิ่งขึ้น

   

                ปี่ของไทยจัดได้เป็น 3 ชนิด ได้แก่

      1.     ปี่นอก

   

           ปี่นอกเป็นเครื่องดนตรีประเภทเป่าที่กำเนิดเสียงจากการสั่นสะเทือนของลิ้นปี่ และเปลี่ยนระดับเสียงไปตามตำแหน่งนิ้วที่ปิดรูซึ่งเรียงอยู่บนเลาปี่

         ปี่นอกมีส่วนประกอบที่สำคัญ 2 ส่วนคือ

         1.เลาปี่ ทำจากไม้เนื้อแข็ง ชนิดต่างๆ เช่น พยุง ชิงชัน มะเกลือ หรือแม้แต่งาช้าง และหินอ่อน โดยกลึงขึ้นรูปให้มีลักษณะบานที่หัวท้าย ตอนกลางป่อง ตรงกลางกลวงตลอด ด้านหัวท้ายมีแป้นไม้หรือกระดูกสัตว์ งาช้าง กลึงเป็นแผ่นบางขนาดเท่าความกว้างของเลาปี่ ติดประกบ เรียกว่า ทวนบน และทวนล่างในอดีตนั้นทวนล่างสามารถถอดออกได้ เพื่อปรับเสียงปี่ให้สูงขึ้น ตัวเลาปี่เจารู 6 รู เป็นตำแหน่งของนิ้ว โดยตอนบนเจาะเรียง 4 รู แล้วเว้นช่วงไว้ ตอนล่าง เจาะอีก 2 รูซึ่งแตกต่างกับเครื่องเป่าประเภทขลุ่ย

         รอบเลาปี่กลึงเป็นเกลียวควั่นเพื่อความกระชับในการจับป้องกันการไหลลื่นเมื่อถือบรรเลง เลาปี่นอกนั้นมีความยาวประมาณ 31 ซม. กว้าง ประมาณ 3.5 ซม.

         2.ลิ้นปี่ ทำจากใบตาลแห้ง ตัดบางซ้อนกัน 4 ชิ้น แล้วผูกติดกับแท่งโลหะเล็กๆ (เรียกว่าการผูกแบบตะกรุดเบ็ด) ซึ่งทำจาก นาค ทองเหลือง หรือเงิน เรียกว่า กำพวด แล้วจึงนำปลายด้านหนึ่งของกำพวดเสียบเข้ากับรูบริเวณทวนบนของเลาปี่

         แม้ปี่จะมีรูนิ้วเพียง 6 รู แต่ก็สามารถประดิษฐ์เสียงได้มากกว่า 20 เสียง ทั้งยังสามารถทำเสียงเลียนเสียงร้องของนักร้องได้อย่างสนิทสนม

         ปี่มีบทบาทสำคัญมากในวงปี่พาทย์ไทย บรรเลงประกอบการแสดงโขน ละครนอกซึ่งผู้บรรเลงเป็นชาย ภายหลังเมื่อมีการปรับปรุงการแสดงการแสดงละครที่ผู้แสดงเป็นผู้หญิง จึงปรับระดับเสียงของปี่ให้นุ่มนวลขึ้น จึงเรียกปี่ชนิดที่เกิดขึ้นใหม่ว่า ปี่ใน ส่วนปี่ที่ใช้อยู่เดิมจึงเรียกว่าปี่นอก ส่วนปี่กลางนั้นใช้บรรเลงประกอบการแสดงหนังใหญ่

ที่มา : http://tkapp.tkpark.or.th/stocks/content/developer1/thaimusic/56_peenok/web/detail.html

         2.  ปี่ใน

 ที่มา : http://www.dontrithai108.com/index.php

                ปี่ในเป็นเครื่องดนตรีประเภทเป่าที่กำเนิดเสียงจากการสั่นสะเทือนของลิ้นปี่ และเปลี่ยนระดับเสียงไปตามตำแหน่งนิ้วที่ปิดรูซึ่งเรียงอยู่บนเลาปี่

         มีส่วนประกอบที่สำคัญ 2 ส่วนคือ

         1.เลาปี่ ทำจากไม้เนื้อแข็ง ชนิดต่างๆ เช่น พยุง ชิงชัน มะเกลือ หรือแม้แต่งาช้าง และหินอ่อน โดยกลึงขึ้นรูปให้มีลักษณะบานที่หัวท้าย ตอนกลางป่อง ตรงกลางกลวงตลอด ด้านหัวท้ายมีแป้นไม้หรือกระดูกสัตว์ งาช้าง กลึงเป็นแผ่นบางขนาดเท่าความกว้างของเลาปี่ ติดประกบ เรียกว่า ทวนบน และทวนล่าง ในอดีตนั้นทวนล่างสามารถถอดออกได้เพื่อปรับเสียงปี่ให้สูงขึ้น ตัวเลาปี่เจารู 6 รู เป็นตำแหน่งของนิ้ว โดยตอนบนเจาะเรียง 4 รู แล้วเว้นช่วงไว้ ตอนล่าง เจาะอีก 2 รู ซึ่งแตกต่างกับเครื่องเป่าประเภทขลุ่ย รอบเลาปี่กลึงเป็นเกลียวควั่นเพื่อความกระชับในการจับป้องกันการไหลลื่นเมื่อถือบรรเลง เลาปี่ในนั้นมีความยาวประมาณ 41-42 ซม. กว้าง ประมาณ 4.5 ซม.

         2.ลิ้นปี่ ทำจากใบตาลแห้ง ตัดบางซ้อนกัน 4 ชิ้น แล้วผูกติดกับแท่งโลหะเล็กๆ (เรียกว่าการผูกแบบตะกรุดเบ็ด) ซึ่งทำจาก นาค ทองเหลือง หรือเงิน เรียกว่า กำพวด แล้วจึงนำปลายด้านหนึ่งของกำพวดเสียบเข้ากับรูบริเวณทวนบนของเลาปี่

         แม้ปี่จะมีรูนิ้วเพียง 6 รู แต่ก็สามารถประดิษฐ์เสียงได้มากกว่า 20 เสียง ทั้งยังสามารถทำเสียงเลียนเสียงร้องของนักร้องได้อย่างสนิทสนม

                ปี่มีบทบาทสำคัญมากในวงปี่พาทย์ไทย บรรเลงประกอบการแสดงโขน ละครนอก ซึ่งผู้บรรเลงเป็นชาย ภายหลังเมื่อมีการปรับปรุงการแสดงการแสดงละครที่ผู้แสดงเป็นผู้หญิง จึงปรับระดับเสียงของปี่ให้นุ่มนวลขึ้น จึงเรียกปี่ชนิดที่เกิดขึ้นใหม่ว่า ปี่ใน ส่วนปี่ที่ใช้อยู่เดิมจึงเรียกว่าปี่นอก ส่วนปี่กลางนั้นใช้บรรเลงประกอบการแสดงหนังใหญ่

   ที่มา : http://tkapp.tkpark.or.th/stocks/content/developer1/thaimusic/34_peenai/web/detail.html

             3. ปี่กลาง

  
 ที่มา : http://www.dontrithai108.com/index.php

                ปี่กลาง มีขนาดกลาง ยาวประมาณ 37 ซม. กว้างประมาณ 4 ซม. สำหรับเล่นประกอบการแสดงหนังใหญ่ มีสำเนียงเสียงอยู่ระหว่าง ปี่นอก กับปี่ใน เสียงของปี่กลางจะ ไม่แหลมหรือว่าต่ำเกินไปแต่จะอยู่ในระดับปานกลาง

    ลิงก์เพจ facebook

    ที่มา : https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%B5%E0%B9%88